Rhestr Chwalu Mythau
Cronfeydd dŵr yw prif ffynhonnell cyflenwadau dŵr i gwsmeriaid (er ein bod ni hefyd yn dibynnu ar afonydd a dŵr daear). Rydym yn dibynnu ar y glawiad dros gyfnod y gaeaf i ailgyflenwi'r ffynonellau hyn fel y gallwn storio digon o ddŵr i'n cwsmeriaid ei ddefnyddio drwy gydol yr haf. Mae'r cronfeydd dŵr hyn yn amrywio o ran maint, sy'n golygu y gall rhai lenwi'n gyflym tra bod eraill yn cymryd llawer mwy o amser. Mae hyn yn dod yn fwy problemus wrth i ni gael cyfnodau hirach o dywydd sych, a achosir gan newid hinsawdd.
Rydym yn cadw llygad barcud ar lefelau cronfeydd dŵr drwy gydol y flwyddyn ond mae yna hefyd derfynau llym ar faint o ddŵr sydd angen i ni ei ryddhau o gronfeydd dŵr i'n hafonydd a faint o ddŵr y caniateir i ni ei gymryd i amddiffyn yr amgylchedd.
Mae Cymru'n derbyn llawer mwy o lawiad na rhannau eraill o'r DU. Ac eto, oherwydd bod natur ein defnydd tir yn wahanol gyda 82% o'n tirwedd yn dir gwledig, mae 97% o'r glawiad a dderbyniwn yn cael ei ddefnyddio ar gyfer amaethyddiaeth a'r amgylchedd. Mae hyn yn golygu mai dim ond 3% sy'n cael ei ddal gan ein seilwaith ar gyfer cyflenwi dŵr i gwsmeriaid. Mae hyn yn groes i Dde-ddwyrain Lloegr, lle mae hyd at 50% o law yn cael ei ddefnyddio i gyflenwi dŵr i gwsmeriaid.
Ddim o reidrwydd - mae lefelau'r rhan fwyaf o gronfeydd dŵr yn is ar hyn o bryd nag yr oeddem fel arfer yn ei ddisgwyl ar yr adeg hon o'r flwyddyn. Dyma pam rydym yn gofyn i gwsmeriaid weithio gyda ni i ddefnyddio'r holl ddŵr sydd ei angen arnoch ond i beidio â'i wastraffu. Bydd nifer o bethau'n digwydd cyn i ni gyflwyno 'Gwaharddiad ar Bibellau Dŵr' ac rydym eisoes ar y gweill i wneud yr hyn a allwn i osgoi cyfyngiadau fel symud dŵr o gwmpas a thrwsio cymaint o ollyngiadau ag y gallwn, cyn gynted ag y gallwn. Dyma pam rydym yn gofyn i gwsmeriaid weithio gyda ni.
Yn 2022, cyflwynwyd 'Gwaharddiad Defnydd Dros Dro' (a elwir hefyd yn waharddiad ar bibellau dŵr) i Sir Benfro a rhannau o Sir Gaerfyrddin fel cam hanfodol i amddiffyn cyflenwadau dŵr ar gyfer yr ardal.
Ar ddiwrnod nodweddiadol, rydym yn cyflenwi bron i biliwn litr o ddŵr, sy'n cael ei drin mewn 69 o weithfeydd trin dŵr ac yn cael ei ddosbarthu trwy dros 27,000 cilomedr o bibellau. Er gwaethaf y rhwydwaith helaeth hwn o seilwaith, gall galw cwsmeriaid amrywio'n sylweddol, yn enwedig pan fydd hi'n cynhesu. Boed yn llenwi pyllau padlo, dyfrio'r ardd, neu olchi'r car ar ddiwrnodau poeth, gall y galw am ddŵr saethu'n sydyn, gan adael ein gallu i ddiwallu'r galw hwn bron i'w derfyn.
Os yw'r cyflymder y mae cwsmeriaid yn defnyddio dŵr yn rhagori ar ein gallu i'w gyflenwi, dyna pryd y gallwn weld gostyngiadau pwysau, yn enwedig yn ystod oriau brig. Mae ein timau'n gweithio'n galed i reoli'r amrywiadau hyn, ond mae pethau bach y gallwn ni i gyd eu gwneud gartref i helpu i leddfu'r pwysau. Cymerwch olwg ar ein hawgrymiadau arbed dŵr.
Mae'n hawdd cymryd troi'r tap ymlaen yn ganiataol, yn enwedig pan fydd digon o ddŵr i fynd o gwmpas, a dim Gwaharddiad ar Bibellau Dŵr. Fodd bynnag, mae arbed dŵr yn hanfodol er mwyn sicrhau cyflenwad cynaliadwy, sy'n golygu y gallwn adael mwy o ddŵr yn yr amgylchedd wrth gadw tapiau'n rhedeg, hyd yn oed ar y dyddiau poethaf. Cymerwch olwg ar ein hawgrymiadau arbed dŵr.
Er bod lleihau gollyngiadau yn chwarae rhan yn argaeledd dŵr, bydd gollyngiadau bob amser, yn yr un modd â bydd gwaith ffordd bob amser, dim ond rhan o'r gwaith dyddiol yw cynnal a chadw ac uwchraddio. Rydym wedi buddsoddi £54 miliwn ychwanegol dros y ddwy flynedd ddiwethaf i leihau gollyngiadau ond mae mwy i'w wneud o hyd.
Ond mae angen i ni hefyd weithio gyda'n cwsmeriaid i ddefnyddio llai hefyd - dyna pam rydym yn cyflwyno mesuryddion clyfar fel y gallwn ni i gyd ddeall yn well faint o ddŵr rydym yn ei ddefnyddio a gwneud popeth o fewn ein gallu i ddefnyddio dim ond yr hyn sydd ei angen arnom.